Astma jest chorobą dotykającą osób w każdym wieku. Niejednokrotnie jej początku pojawiają się w dzieciństwie – niestety dzieci są równie mocno narażone na występowanie niebezpiecznych napadów duszności i nagłej utraty drożności dróg oddechowych. Jak należy się zachować podczas ataku astmy? O czym należy pamiętać gdy dziecko doznaje duszności o podłożu alergicznym?
Atak astmy u dziecka – postępowanie krok po kroku
Pojawienie się duszności jest zwykle następstwem kontraktu małego astmatyka z alergenem lub innym czynnikiem prowadzącym do wyzwolenia reakcji uczuleniowej. Atak astmy jest przeważnie nagły i niespodziewany, ale rodzice i dziecko muszą być opanowani. Stres jest dodatkowym bodźcem, który może prowadzić do zaostrzenia duszności. Choć wydaje się to trudne w przypływie emocji, to jednak trzeba zachować zimną krew i z rozsądkiem przystąpić do udzielenia dziecku pomocy. Punktem wyjścia jest znalezienie odpowiedniej i wygodnej pozycji, która nie będzie utrudniać oddychania i będzie bezpieczna. Następnie należy pomóc w aplikacji wziewu pozwalającego udrożnić drogi oddechowe.
Choć astmatycy zawsze powinni posiadać niezbędne leki, to jednak każdemu może zdarzyć się ich ze sobą zabrać np. dziecko bądź rodzic nieumyślnie wypakuje je ze szkolnego plecaka. Co w sytuacji gdzie dziecko nie ma przy sobie inhalatora? Sytuacja może wydawać się dramatyczna, ale możliwa do opanowania. W pierwszej kolejności poleca się otworzyć okna, aby zagwarantować małemu astmatykowi dostęp do świeżego powietrza – jeżeli jednak dziecko jest uczulone na pyłki roślinne, a aktualnie jest sezon pylenia, to wówczas okna pozostają zamknięte. Należy też pozbyć się wszelkich akcesoriów, które mogą uciskać szyję (np. naszyjniki, kołnierz koszulki polo lub koszuli, apaszka), klatkę piersiową (np. ciasna bluza) i/lub brzuch i przeponę (np. pasek od spodni). W międzyczasie należy skontaktować się z ratownictwem medycznym.
Niestety w niektórych przypadkach stres może wziąć górę, a dziecko stracić przytomność. Wówczas należy przystąpić do resyscytacji jeżeli nie wykazuje czynności oddechowych i pracy serca. W przypadku resuscytacji dzieci należy pamiętać, że masaż serca nie może być wykonywany z siłą równie dużą jak u dorosłego! Do resuscytacji dziecka przeważnie używa się dwóch palców – schemat postępowania ratowniczego wynosi 30 uciśnięć/minutę, które przedzielamy 5 oddechami ratowniczymi.
Jak zapobiegać atakom astmy u dziecka?
Przede wszystkim zawsze należy pamiętać, aby dziecko miało przy sobie inhalator z lekami przeciwastmatycznymi. Aplikacja wziewu jest najskuteczniejszym sposobem na zwalczenie duszności i szybkie przywrócenie optymalnej drożności płuc. Rodzice muszą też zadbać o nauczenie prawidłowego użycia inhalatora – niestety wiele osób stosujących leki wziewne ma problemy z właściwą aplikacją tej grupy środków farmakologicznych, co stanowi główną przyczynę braku pożądanych efektów terapeutycznych. Należy pamiętać, że wziew musi być skoordynowany z wdechem.
Najlepszym sposobem jest oczywiście unikanie kontaktu z czynnikami uczulającymi. Niestety nie we wszystkich przypadkach jest to możliwe np. dzieci uczulone na roztocze kurzu domowego są nieustannie narażone na oddziaływanie alergenu, w przeciwieństwie do osób mających uczulenie na konkretne produkty spożywcze czy pyłki roślinne. Zadaniem rodzica jest zagwarantowanie dziecku dostatecznego bezpieczeństwa w codziennym życiu.
Bibliografia:
- Sybilski AJ. „Konsekwencje nieleczonej lub źle leczonej astmy u dzieci.” Alergoprofil 2021, 17(1): 11-16.
- Mastalerz-Migas A., et al. „Funkcjonowanie dzieci z astmą oskrzelową w porównaniu z dziećmi potencjalnie zdrowymi.” Family Medicine & Primary Care Review 2011, 2: 178-180.
- Stelmach I. „Zasady postępowania u dzieci z astmą.” Alergia Astma Immunologia 2007, 12(2): 55-61.
- https://www.stethome.com/pl/blog/atak-astmy-u-dziecka-objawy-leki-pierwsza-pomoc
