Astma jest chorobą układu oddechowego, która niezwykle często rozpoczyna się w wieku dziecięcym. Czy istnieje szansa, że malec wyrośnie z astmy? Jakie jest prawdopodobieństwo, że dorosłe życie będzie pozbawione uciążliwych duszności i innych niedogodności?
Astma dziecięca – przyczyny, objawy i czynniki ryzyka
Astma to choroba wynikająca z nadwrażliwości organizmu na działanie określonego bodźca, który wyzwala nadmierną produkcję przeciwciał IgE. Ataki astmatyczne mogą dotyczyć dzieci w każdym wieku – jednak u maluchów poniżej 5 roku życia mówi się o astmie wczesnodziecięcej. Zwiększona ilość przeciwciał wyzwala reakcję alergiczną powodującą zmniejszenie drożności dróg oddechowych, co stanowi następstwo rozwoju obrzęku błon śluzowych i wzmożenia napięci mięśni oskrzeli oraz nadprodukcji wydzieliny oddechowej. Oprócz tego astmatycy borykają się z takimi niedogodnościami jak:
- silny ból w klatce piersiowej
- świszczących/piejący oddech
- uciążliwy kaszel – suchy i napadowy
- zaburzenie prawidłowego oddychania
- problemy z samopoczuciem np. apatia, rozdrażnienie
- wzmożone odczuwanie zmęczenia, gorsza tolerancja wysiłku
Ponadto astmie towarzyszą inne symptomy wskazujące na występowanie uczulenia np. alergiczny nieżyt nosa, zatkane zatoki, łzawienie czy stan zapalny spojówek.
Trudno wskazać jeden konkretny alergen wyzwalający nadwrażliwość układu immunologicznego dziecka. Tak naprawdę każdy czynnik może spowodować napad duszności i występujące objawy. Najczęściej astma jest wynikiem uczulenia na pyłki roślin, leki (aspiryna), niektóre produkty spożywcze (np. jaja, orzechy, strączki, owoce morza), smog, środki chemiczne, zwierzęcą sierść. Co więcej, warto wspomnieć, że niektóre czynniki mogą potęgować szansę występowania ataku astmatycznego np. silne emocje, zimne powietrze, zanieczyszczenia powietrza, dym tytoniowy czy intensywny wysiłek fizyczny.
Czy dziecko może wyrosnąć z astmy?
Istnieje pogląd mówiący, że większość dzieci przestaje borykać się z astmą w wieku szkolnym. Przypuszcza się, że dojrzewanie organizmu mogłoby doprowadzić do zmniejszenia wrażliwości układu odpornościowego na działanie szkodliwych alergenów. Można więc przyjąć, że dziecko wraz z wiekiem zwiększa tolerancję wobec wysokiego poziomu przeciwciał IgE, który następuje wskutek reakcji uczuleniowej.
Niestety dzieci nie wyrastają z astmy. Choroba przez wiele lat może pozostawać w ukryciu bądź zostać wyciszona za pomocą leków i odczulania, aby ponownie dać o sobie znać np. przy ostrej infekcji dróg oddechowych, traumatycznego wydarzenia lub wyjątkowo wyczerpującego wysiłku fizycznego. Niemniej jednak dzieci z astmą, które regularnie stosują wziewne środki farmakologiczne (glikokortykosteroidy i beta2-mimetyki), dbają o aktywność fizyczną i uczęszczają na rehabilitację oddechową, mają możliwość złagodzenia występujących objawów w dorosłym życiu. Istnieje spora szansa, że niektóre symptomy zostaną całkowicie wykluczone bądź nie będą sprawiać trudności w codziennym funkcjonowaniu.
Astma jest nieuleczalną chorobą, która wymaga od pacjenta nieustannego monitorowania własnego stanu i unikania kontaktu z alergenami. Jednak dzięki farmakoterapii i własnemu samozaparciu istnieje szansa, aby dziecko spokojnie dorastało i nie traktowało własnego problemu jako schorzenia uniemożliwiającego spokojne funkcjonowanie.
Bibliografia:
- Phelane PD., Robertson CF., Olinsky A. „The Melbourne asthma study: 1964-1999.” Allergy and Clinical Immunology 2002, 109(2): 189-194.
- Stein RT., Martinez FD. „Asthma phenotypesin chlidhood: lessons from an epidemiological approach.” Pediatric respiratory reviews 2004, 5(2): 155-161.
