Jak mówi popularne powiedzenie: sport to zdrowie. Jednak w niektórych przypadkach aktywność fizyczna może okazać się niewskazana, a wręcz niebezpieczna dla trenującego. Czy dziecko z astmą może ćwiczyć? Na co należy zwrócić uwagę u astmatyków, którzy chcą uprawiać sport?
Sport jako czynnik ryzyka
O aktywności fizycznej wspomina się jako jednym z potencjalnych czynników ryzyka dla chorego. Nic dziwnego – treningi sportowe są niezwykle często realizowane na pełnych obrotach, a wysoki poziom intensywności wykonywanych ćwiczeń z pewnością nie jest wskazany dla astmatyka. Wysiłek fizyczny prowadzi do skurczu oskrzeli, co w przypadku astmy powoduje nasilenie jej objawów:
• świszczącego oddechu
• duszności wydechowej
• napadowego i suchego kaszlu
• dolegliwości bólowych i ucisku w obrębie klatki piersiowej
Aktywność sportowa jest bezwzględnie przeciwwskazana u dzieci z astmą, które są w okresie zaostrzenia choroby.
Każdy medal ma dwie strony – ruch jako forma terapii
Warto wiedzieć, że odpowiednio dobrana aktywność fizyczna okazuje się korzystnym wsparciem dla astmatyków. Należy pamiętać o kilku istotnych kwestiach, które muszą być przestrzegane, aby zapewnić dziecku optymalne bezpieczeństwo w trakcie ćwiczeń:
• aktywność fizyczną należy poprzedzić około 20-minutową rozgrzewką, która pozwoli przygotować mięśnie i układ oddechowy przed właściwą częścią treningu
• wysiłek powinien mieć umiarkowany poziom intensywności i nie powodować „zadyszki”
• główna część treningowa nie powinna trwać dłużej aniżeli 30 minut
• podczas ćwiczeń warto wykonywać krótkie, nawet kilkunastosekundowe przerwy dla wyregulowania oddechu i zmniejszenia ryzyka skurczu oskrzeli
• po zrealizowanym wysiłku zaleca się około 15 minut ćwiczeń relaksacyjnych i rozciągających, które pozwolą wyciszyć organizm
• dzieci uczulone na pyłki roślinne i inne alergeny znajdujące się w powietrzu (np. zarodniki grzybów) powinny zrezygnować z treningów outdoorowych
• w przypadku alergii na kurz i roztocze nie należy ćwiczyć w zamkniętych pomieszczeniach
• należy zachować szczególną ostrożność lub zrezygnować z uprawiania sportów zimą – chłodne powietrze i niska temperatura stanowią czynniki prowokujące do skurczu oskrzeli
Ponadto nie można zapominać, że osoby cierpiące z powodu astmy muszą mieć ciągły dostęp do leków, które w razie potrzeby pozwolą na szybki rozkurcz oskrzeli i pozwolą przeciwdziałać atakowi duszności.
Sport u dziecka z astmą – korzyści
Regularne uprawianie aktywności fizycznej ma niezwykle pozytywny wpływ dla dziecka z astmą. Przede wszystkim sport wspomaga pracę układu odpornościowego oraz zwiększa naturalną ochronę przed infekcjami. Ponadto nie można o jego korzystnym oddziaływaniu na wydolność krążeniowo-oddechową, polepszeniu ruchomości klatki piersiowej i wzmocnieniu mięśni oddechowych. Ćwiczenia fizyczne przyczyniają się do podwyższenia progu reakcji astmatycznej – oznacza to, że każdy kolejny trening ułatwia chorym adaptację na obciążenie wynikające z wysiłku. Dzięki temu z czasem dochodzi do zmniejszenia częstotliwości ataków astmy i złagodzenia ich siły.
Które sporty może uprawiać dziecko z astmą?
Do najbardziej zalecanych form aktywności fizycznej zaleca się:
• pływanie
• gimnastyka
• szermierka
• sztuki walki
• jadę na rowerze
• biegi krótkodystansowe
• gry zespołowe (np. piłka nożna)
• spacery i niezbyt intensywny jogging
Sporty przeciwwskazane u dziecka z astmą
• Sprinty
• Biegi długodystansowe
• Sporty zimowe o dużej intensywności (np. łyżwiarstwo)
Bibliografia:
1. Wanrooij VH., et al. „Exercise training in children with asthma: a systematic review.” British Journal of Sports Medicine 2014, 48(13): 1024-1031.
2. Ziętkowski Z., et al. „Czy wysiłek fizyczny może korzystnie wpływać na przebieg astmy?” Alergia Astma Immunologia 2012, 17(4): 162-164.
