Astma i farmakoterapia wydają się nierozłączną parą. Leczenie farmakologiczne stanowi niezwykle skuteczny sposób, aby zapobiegać progresji choroby i ograniczyć intensywność występujących niedogodności. Choć leki przeciwastmatyczne mogą być stosowane u dzieci, to jednak w niektórych przypadkach mogą pojawić się problemy z ich użyciem np. niechęci dziecka do zakładania maski inhalacyjnej czy trudności w opanowaniu prawidłowej techniki aplikacji. Czy istnieją naturalne sposoby leczenia astmy?

Grunt to profilaktyka – jak zapobiegać atakom astmy?

Wiele przypadków astmy ma podłoże alergiczne. Reakcja uczuleniowa ze strony układu oddechowego następuje wskutek kontaktu z określonymi alergenami. U astmatyków najczęściej są to alergeny wziewne np. pyłki roślinne, zarodniki grzybów, roztocza kurzu domowego, składniki smogu i dymu tytoniowego czy zwierzęca sierść. Niemniej astma może także stanowić rezultat alergii na inne czynniki m.in. aspirynę czy niektóre produkty spożywcze.

Zapobieganie atakom astmy jest nierozerwalnie związane z ograniczeniem szans kontaktu chorego z alergenami. W związku z tym w ramach profilaktyki należy pamiętać o:

• Zminimalizowaniu kontaktu ze zwierzętami.
• Właściwym przygotowaniu najbliższego środowiska chorego np. regularne pranie pościeli, użycie hipoalergicznych tkanin, usuniecie z domu dywanów i firanek, systematyczne odkurzanie i wietrzenie pomieszczeń.
• W sezonie pylenia (wiosna-jesień) niezbędne jest zamykanie okien, aby nie dopuścić do przedostania się pyłków. Natomiast w sezonie grzewczym podstawą jest zapewnienie optymalnego nawilżenia powietrza.

Oprócz tego niezbędne jest unikanie czynników ryzyka, które mogą spotęgować napad duszności np. stres, przesadny wysiłek fizyczny, dym tytoniowy, niektóre substancje chemiczne zawarte w kosmetykach czy środkach czyszczących.

Istotna rola aktywności fizycznej

Długotrwały, dynamiczny i intensywny wysiłek nie stanowi dobrego rozwiązania dla osób z astmą. Jednak aktywność fizyczna o umiarkowanej intensywności, która jest dostosowana do możliwości pacjenta, stanowi wartościowy sposób na poprawę funkcjonowania układu oddechowego. Co więcej, ruchu wspiera oczyszczanie dróg oddechowych i poprawia wydolność. W kontekście sportu należy jednak pamiętać o dwóch istotnych kwestiach:

• Treningi outdoorowe należy wykonywać poza sezonem pylenia, z dala od parków, lasów i pól zboża, a także w optymalnej temperaturze – zbyt niska może sprzyjać skurczowi oskrzeli.
• Trenując w zamkniętych pomieszczeniach, należy unikać miejsc z dużymi skupiskami, gdyż istnieje większe prawdopodobieństwo wysokiego poziomu kurzu w powietrzu.

Fitoterapia – wartościowa rola ziół

Zioła to równie częsta forma naturalnego leczenia astmy. Inhalacje i nebulizacja ziół wspomaga oczyszczanie i nawilżanie dróg oddechowych. Ponadto część z nich zawiera składniki aktywne o właściwościach przeciwzapalnych, rozrzedzających wydzielinę oddechową i łagodzących podrażnienia błony śluzowej. Zioła, które wykorzystuje się w astmie to m.in. tymianek, rozmaryn, bazylia, mięta, eukaliptus czy sosna.

Prawidłowo zbilansowana dieta

Astmatycy powinni zadbać o optymalną masę ciała. Nadwaga i otyłość nie tylko mają negatywny wpływ na serce i wydolność krążeniowo-oddechową. Nadprogramowe kilogramy i duży poziom tkanki tłuszczowej często idą w parze z zaburzeniami gospodarki lipidowej, co może z kolei powodować wahania hormonalne np. podwyższenie poziomu kortyzolu. Co więcej, dieta bogata w naturalne przeciwutleniacze (np. czerwone i ciemne owoce jak borówki, jagody czy granat) i tym samym może zwalczać stres antyoksydacyjny i wolne rodniki tlenowe. Niewłaściwe odżywianie przekłada się m.in. na kiepską kondycję mikrobiomu czy niedobory witamin i minerałów, co może nasilić aktywne zmiany zapalne.

Bibliografia:

1. Lis K., Bartuzi Z. „Wpływ diety na występowanie i rozwój astmy.” Alergia Astma Immunologia 2019, 24(1): 2-7.
2. Skalicka-Woźniak K., Stepulak A. „Aktywność biologiczna i farmakologiczna olejków eterycznych w leczeniu i profilaktyce chorób infekcyjnych.” Postepy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 2013, 67: 1000-1007.
3. Skalicka-Woźniak K., Stepulak A. „Aktywność biologiczna i farmakologiczna olejków eterycznych w leczeniu i profilaktyce chorób infekcyjnych.” Postepy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 2013, 67: 1000-1007.
4. Carlsen KH., Hem E., Stensrud T. „Asthma in adolescent athletes.” Biritish Journal of Sports Medicine 2011, 45(16): 1266-1271.
5. Huntley A., Ernst E. „Herbal medicines for asthma: a systematic review.” Thorax 2000, 55(11): 925-929.