Choroby układu oddechowego to niezwykle częsty problem u dzieci. Astma i infekcje dróg oddechowych to dwie przypadłości, które spędzają sen z powiek rodziców i stanowią przyczynę wizyt u lekarzy ze swoimi pociechami. Jak należy je różnicować? Czy istnieją badania, które pozwalają dokładnie potwierdzić występujące niedogodności u dziecka?
Astma czy nawracająca infekcja – na co zwrócić uwagę?
Uciążliwy kaszel, nadmiernie produkowana wydzielina, utrudnione oddychanie czy zmniejszona wydolność to najczęstsze symptomy problemów związanych z układem oddechowym. Niemniej jednak tego typu objawy mogą występować zarówno jako następstwo astmy, jak i nawracającej infekcji. Próby przeprowadzenia prowizorycznego wywiadu przez rodzica często kończą się niepowodzeniem, gdyż dziecko nie jest do końca świadome tego co dzieje się z ich organizmem i na dodatek nie ma dostatecznych umiejętności w opisaniu występujących niedogodności.
Astma u dziecka
Astmę można dość łatwo rozpoznać, bo wywołuje kilka charakterystycznych objawów:
- dochodzi do ataku duszności
- występuje świszczący oddech
- astmatyk odczuwa ból w klatce piersiowej
Warto też dodać, że astma jest nierozerwalnie powiązana z oddziaływaniem konkretnego czynnika – alergenu. U części pacjentów napady astmy mogą pojawiać się sezonowo (np. zimą wskutek ostrego powietrza lub w okresie wiosenno-letnim gdy dochodzi do pylenia roślin i traw), u innych w określonych sytuacjach (np. po kontakcie ze zwierzęciem, pobycie w pomieszczeniu z dużą ilością kurzu czy po zjedzeniu odpowiedniego produktu spożywczego).
Nawracająca infekcja układu oddechowego
Zgoła inaczej wygląda sprawa chorób zakaźnych. Praktycznie większość pacjentów boryka się z problemem gorączki, która jest jednym z głównych symptomów infekcji. Oprócz tego u dzieci mogą występować takie dolegliwości jak ból i zaczerwienienie gardła, dreszcze, nocna potliwość i poczucie osłabienia, powiększenie węzłów chłonnych czy szczekający kaszel (np. przy zapaleniu krtani).
Diagnostyka astmy i nawracających infekcji układu oddechowego
Obserwowanie zachowania dziecka i analiza objawów są jednym ze sposobów oceny potencjalnej przyczyny problemów dotyczących układu oddechowego. Niemniej jednak warto zdecydować się na wykonanie specjalistycznych badań diagnostycznych, które ułatwią określenie powodów dolegliwości małego pacjenta. Zwłaszcza że część badań pozwala w dość prosty i klarowny sposób potwierdzić obecność astmy bądź nawracającej infekcji układu oddechowego.
• Spirometria – test spirometryczny to podstawowe badanie w kierunku astmy i innych chorób układu oddechowego (np. POChP, pylica). Nieprawidłowe wyniki FEV1 i FVC wraz z ilorazem tych dwóch parametrów pozwalają odrzucić możliwość występowania choroby zakaźnej.
• Test prowokacyjny z wykorzystaniem leku antyastmatycznego – jeżeli dziecko nie przejawia przeciwwskazań do zastosowania doraźnie działających preparatów na astmę, to lekarz może zlecić wykonanie pilotażowego wziewu. Jeżeli beta2-mimetyk (SABA) przyniesie ulgę, to znak, że problem jest spowodowany astmą.
• Badanie krwi – infekcja wywołuje wzrost wartości OB i CPR podczas laboratoryjnej analizy próbki krwi, co nie ma miejsca w trakcie astmy.
• Posiew plwociny oddechowej – analiza wydzieliny pozwala ocenić obecność bakterii, wirusów lub innych chorobotwórczych patogenów.
• Testy alergiczne – nie tylko pozwalają odróżnić astmę od nawracającej infekcji, ale i dodatkowo umożliwiają wykrycie przyczyny występującej reakcji alergicznej.
Bibliografia:
- Balińska-Miśkiewicz W. „Astma oskrzelowa u dzieci – odrębności diagnostyczno-terapeutyczne” Farmacja Polska 2010, 66(7): 504-513.
- https://podyplomie.pl/medycyna/10723,infekcje-ukladu-oddechowego-w-astmie
