Ataki astmy przeważnie następują w trakcie dnia, co może wynikać m.in. z ryzyka kontaktu z alergenami bądź wskutek oddziaływania czynników potęgujących ryzyko duszności. Jednak w niektórych przypadkach, zwłaszcza u dzieci, objawy astmy mogą ulec spotęgowaniu nocą czy nawet w trakcie głębokiego snu. Co może stanowić przyczynę nocnej astmy u dziecka? Jak sobie radzić z uciążliwym kaszlem i innymi dolegliwościami w środku nocy?
Po czym rozpoznać astmę nocną? Główne objawy astmy w nocy
Występowanie nocnego ataku astmy jest niczym innym jak nasileniem zmian zapalnych w obrębie dróg oddechowych, co potęguje zwężenie oskrzeli i tym samym dochodzi do występowania trudności z prawidłowym oddychaniem. Najbardziej charakterystycznym objawem nocnej astmy jest uciążliwy kaszel – pozostałe symptomy są identyczne z dziennymi napadami tj. duszności, silnego ucisku w obrębie klatki piersiowej i świszczącego oddechu. Intensywność kaszlu i objawów jest na tyle duża, że dzieci z astmą przeważnie zostają wybudzone. Regularnie powtarzające się epizody nocnych napadów mają przełożenie na funkcjonowanie dziecka za dnia, co manifestuje się gorszą koncentracją, wzmożoną sennością i wzrostem częstotliwości występowania dziennych napadów duszności.
Kaszel nocą i nocna astma – co może być przyczyną?
Dokładna przyczyna nocnych napadów kaszlu w przebiegu astmy nie jest znana, ale istnieje wiele czynników, które są szczególnie istotne w występowaniu tego typu niedogodności. Oto kilka najczęściej wymienianych teorii dotyczących pojawienia się nocnego ataku astmy:
- Niska temperatura powietrza w pomieszczeniu zwiększa ryzyko zwężenia oskrzeli, co wynika z faktu, że zimne powietrze jest jednocześnie suche.
- Osoby cierpiące z powodu obturacyjnego bezdechu sennego są dodatkowo narażone na ataki duszności i kaszlu.
- Dobowe zmiany hormonalne – nocą dochodzi do zbyt niskiego poziomu kortyzolu, co w konsekwencji może skutkować atakiem astmy.
- Astmatyk w czasie snu jest bardziej narażony na alergeny, które mogą być mniej lub bardziej powiązane z jego najbliższym otoczeniem np. sierść zwierząt domowych, pleśń, roztocze czy kurz.
- Nieodpowiednia pozycja do snu może mieć różne znaczenie dla układu oddechowego np. zwiększać spływanie śluzu po tylnej ścianie gardła i potęgować kaszel lub prowadzić do ucisku płuc. Co więcej, niewłaściwa pozycja ciała w trakcie snu może zaostrzać refluks żołądkowo-przełykowy (GERD) i tym samym prowokować skurcz oskrzeli.
- W porze nocnej metabolizm i praca narządu wewnętrznych ulega zwolnieniu, co przekłada się na mniejszą intensywność pracy płuc. Rozluźnienie mięśni prowadzi do zwężenia dróg oddechowych i spotęgowanie oporu w płucach, co przeważnie potęguje odruch kaszlowy.
Nocne napadu kaszlu w przebiegu astmy – jak zapobiegać?
Profilaktyka astmy nocnej i uciążliwych napadów kaszlu jest bardzo podobna jak za dnia. Podstawą jest kontrola regularnego stosowania leków przeciwastmatycznych, bo to właśnie one pozwalają ograniczyć szansę występowania niebezpiecznych ataków. Oprócz tego niezbędne jest właściwe przygotowanie pomieszczenia do snu, co oznacza zapewnienie optymalnej wilgotności i temperatury powietrza, przewietrzenie pokoju czy wyeliminowanie potencjalnych źródeł alergenów (np. inwestycja w hipoalergiczną pościel). Ponadto dziecko cierpiące na astmę zawsze powinno mieć w pobliżu inhalator z lekami oraz butelkę z wodą. Jeżeli nocny kaszel jest związany z występowaniem jakiejś choroby (np. GERD), to rodzice powinni zadbać o kontrolowanie tego schorzenia w celu minimalizacji ryzyka dolegliwości.
Bibliografia:
- Pinyochotiwong C., Chirakalwasan N., Collop N. „Nocturnal asthma.” Asian Pacific Journal of Allergy and Immunology 2021, 39(2): 78-88.
- Sutherland ER. „Nocturnal asthma.” Journal of Allergy and Clinical Immunology 2005, 16(6): 1179-1186.
- https://pl.gaapp.org/what-is-asthma/nocturnal-asthma/
