Astma atopowa jest niezwykle popularną chorobą alergiczną wśród dzieci. Problem nadwrażliwości dotyka jednakowo chłopców i dziewczynek, zwłaszcza w pierwszych latach życia. Co stanowi przyczynę występowania astmy u dziecka?
Przyczyny występowania astmy u dziecka
Istnieje wiele potencjalnych czynników, które mogą spowodować występowanie astmy oskrzelowej u dziecka i napadowych duszności o charakterze uczuleniowym. W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że astma może być uwarunkowana genetycznie. Ryzyko zachorowania dziecka rodziców będących astmatykami jest znacznie większe niż u zdrowych dorosłych. Dlatego pary starające się o potomstwo i borykające się z astmą muszą być świadome potencjalnego zagrożenia.
Równie istotną rolę odgrywa środowiska życia dziecka. Jeżeli maluchy są nieustannie wystawione na oddziaływanie dymu tytoniowego lub innych zanieczyszczeń powietrza (np. smogu, intensywnych środków chemicznych, pyłu, kurzu), to istnieje spore prawdopodobieństwo, że czynniki drażniące wyzwolą nadreaktywność układu oddechowego. Podobny problem może nastąpić wskutek długotrwałej ekspozycji dziecka na alergeny wziewne (np. zwierzęca sierść, pyłki roślinne).
Skoro mowa o alergenach, to warto wspomnieć, że dzieci borykające się z innymi typami alergii należą do grupy ryzyka występowania astmy. Atopowe zapalenie skóry, katar sienny czy rozmaite alergie pokarmowe niezwykle często mogą powodować występowanie astmy oskrzelowej.
Inne czynniki zwiększające szansę astmy u dziecka to:
- otyłość
- kiepska kondycja i wysiłek fizyczny
- długotrwała i częsta antybiotykoterapia
- nawracające infekcje układu oddechowego
Rozpoznanie i diagnostyka astmy u dziecka
U małych dzieci istnieją duże trudności związane z postawieniem trafnej diagnozy. Przede wszystkim z uwagi na fakt, że dziecko nie jest w pełni świadome jak powinien funkcjonować jego układ oddechowy. Ponadto wielokrotnie maluchy nie potrafią podzielić się z lekarzem trafnymi spostrzeżeniami na temat występujących objawów. Dlatego rodzic musi dokładnie monitorować zachowanie dzieci i momenty z pojawianiem się uciążliwych objawów – dzięki temu może uchwycić moment lub czynnik, w którym dochodzi do ataku duszności i innych symptomów związanych z astmą.
Ułatwieniem dla specjalisty będzie wykonanie poniższych badań, które pozwalają różnicować astmę z innymi przypuszczalnymi chorobami układu oddechowego:
- spirometria
- RTG klatki piersiowej
- skórne testy alergiczne
- poziom przeciwciał IgE i eozynofilów we krwi
Leczenie astmy u dziecka – jak powinno wyglądać?
Przede wszystkim należy maksymalnie ograniczyć kontakt dzieci z czynnikiem prowokującym ataki astmy. To najlepszy i najskuteczniejszy sposób, aby zminimalizować ryzyko napadów duszności oraz zagwarantować organizmowi ochronę przed zaostrzeniem aktywnych reakcji zapalnych. Niestety w wielu przypadkach może to okazać się niemożliwe.
Dlatego też głównym sposobem kontrolowania stanu małych astmatyków jest farmakoterapia. Najczęściej wykorzystywanymi lekami są wziewne glikokortykosteroidy oraz beta2-mimetyki – niekiedy specjaliści mogą zalecić stosowanie mukolityków lub sięgnąć po teofilinę w postaci doustnych tabletek. Mniej inwazyjnymi sposobami są inhalacje i nebulizacje np. przy użyciu olejków eterycznych, ziół lub roztworu chlorku sodu.
Dziecko nie powinno stronić od aktywności fizycznej, ale warto ograniczyć jej intensywność do poziomu niezaostrzającego stanu. Ponadto warto je zaangażować na rehabilitację oddechową, która pozwoli zadbać m.in. o optymalną wydolność dziecka, prawidłową ruchomości klatki piersiowej i efektywną toaletę drzewa oskrzelowego.
Bibliografia:
- Wypych-Ślusarska A., Kasznia-Kocot J., Słowiński J. „Czy istnieją skuteczne metody profilaktyki astmy oskrzelowej wieku dziecięcego?” Problemy Higieny i Epidemiologii 2011, 92(1): 1-6.
- Balińska-Miśkiewicz W. „Astma oskrzelowa u dzieci – odrębności diagnostyczno-terapeutyczne.” Farmacja Polska 2010, 66(7): 504-513.
- https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/ukladoddechowy/138095,astma-oskrzelowa-u-dzieci
